Bệnh viêm khớp dạng thấp không chỉ gây là những tổn thương vể xương khớp cho cả người lớn mà có nguy cơ đối với cả những người trẻ tuổi , đặc biệt là thanh niên dưới 16 tuổi.
Nguyên nhân gây viêm khớp dạng thấp
Hiện nay, vẫn chưa rõ nguyên nhân gây bệnh VKDTTN. Thường khởi phát lâm sàng sau một nhiễm trùng cấp hoặc sau một chấn thương thực thể ở khớp. Có hai giả thuyết:
- Bệnh do nhiễm Mycoplasma: Chưa được công nhận mặc dù đã tìm thấy Mycoplasma trong máu một số bệnh nhi.
- Bệnh do phản ứng quá mẫn hoặc phản ứng tự miễn dịch đối với một tác nhân gây bệnh không rõ. Thuyết này được nhiều người chấp nhận vì nhờ những tiến bộ về miễn dịch học đã giúp người ta giải thích được cơ chế tự miễn của bệnh dù chưa đầy đủ:
- Yếu tố dạng thấp có thể đo được trong máu bệnh nhi.
- Phức hợp miễn dịch (Yếu tố dạng thấp + Ig) làm kéo dài tình trạng viêm màng hoạt dịch mãn tính.
- Lượng bổ thể trong máu bệnh nhi giảm trong giai đoạn viêm cấp.
Yếu tố nguy cơ:
- Suy giảm miễn dịch.
- Yếu tố gia đình: VKDTTN thể ít khớp type I thường xảy ra ở anh em ruột
- Yếu tố di truyền: Bệnh có liên quan đến những trẻ có nhóm máu hệ HLA -DR4, HLA
-DR8, HLA -B27…
hình ảnh minh họa
Các dấu hiệu trẻ bị viêm khớp dạng thấp
- Viêm khớp diễn tiến ở trẻ dưới 16 tuổi và kéo dài quá 6 tháng.
- Khám lâm sàng thấy các biểu hiện viêm khớp, ban đỏ, nốt dạng thấp, dấu hiệu viêm nội tạng hoặc có viêm mắt.
- Một số xét nghiệm giúp gợi ý chẩn đoán như: Tốc độ máu lắng tăng, kháng thể kháng nhân (ANA), yếu tố thấp RF, yếu tố HLA-B27.
- Các hình ảnh X quang và xét nghiệm dịch khớp giúp chẩn đoán phân biệt các bệnh viêm khớp nhiễm khuẩn.
BS Mai Trung Dũng
Viêm khớp dạng thấp thiếu niên thể đa khớp là thể nặng nhất do cả số lượng khớp viêm nhiều lẫn tiến triển nặng nề. Bệnh thường tiến triển lâu dài, tăng dần đưa đến dính và biến dạng các khớp, teo cơ nhiều. Trẻ có thể gặp những khó khăn trong các hoạt động bình thường và cần được điều trị chăm sóc đặc biệt.
Về điều trị, điều quan trọng là phải kiểm soát được tình trạng viêm khớp càng nhanh càng tốt. Việc sử dụng các thuốc đặc trị để chống viêm là hết sức cần thiết để giảm các triệu chứng và ngăn ngừa các di chứng về sau, tuy nhiên cần thận trọng các tác dụng phụ của nhóm thuốc này. BS Mai Trung Dũng cho hay, vì bệnh kéo dài mạn tính nên cần nâng đỡ về mặt tinh thần đối với bệnh nhi. Cần quan tâm đến việc học hành, phục hồi chức năng, tái giáo dục và chỉnh hình cho các em.
Trong vấn đề chăm sóc và phục hồi chức năng đối với trẻ VKDTTN, thì việc giữ gìn tốt chức năng vận động của khớp, duy trì sức cơ bằng cách làm giảm viêm khớp. Ngoài ra cần chú ý đến các biện pháp ngăn ngừa và xử lý các biến chứng toàn thân, biến chứng do dùng thuốc. Các gia đình có trẻ bị mắc bệnh cần nâng đỡ tinh thần và biết cách chăm sóc. Có chế độ dinh dưỡng và luyện tập hợp lý để kích thích sự phát triển cho trẻ.
Theo BS Dũng, cần có sự phối hợp chặt chẽ nhiều chuyên ngành trong điều trị, chăm sóc và phục hồi chức năng như: Bác sĩ chuyên về khớp, bác sĩ nhãn khoa, bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình, bác sĩ dinh dưỡng, bác sĩ tâm lý, chuyên viên vật lý trị liệu, nhóm công tác xã hội và quan trọng nhất là bệnh nhi và gia đình trẻ. Quá trình điều trị, chăm sóc và phục hồi chức năng là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự hợp tác tích cực của bệnh nhi và gia đình mới có kết quả khả quan.
